Bumbar Dolması Tarifi

Bumbar Dolması Tarifi

Bumbar Dolması, Türkiye’nin farklı yörelerinde, özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da sevilen geleneksel bir yemektir. Genellikle dana veya kuzu bağırsağının (bumbar) veya yöreye özgü büyük boy bamyaların, baharatlı pirinç ve kıymalı harçla doldurulup kısık ateşte pişirilmesiyle hazırlanır. Doyurucu ve lezzetli bu yemek, yöresel mutfağın derinliğini yansıtır.

Malzemeler:

• Dolmalık Malzeme için:

  • 1 adet büyük boy bamya (olgun, dolmaya uygun) veya temizlenmiş dana/kuzu bağırsağı (bumbar)
  • (Eğer bağırsak kullanıyorsanız) Temizlemek için yeterince tuz ve limon/sirke

• İç Harcı için (Çiğ Pirinçli):

  • 2 su bardağı baldo veya Osmancık pirinç (yıkanmış, suyu süzülmüş)
  • 300 gr orta yağlı dana veya karışık kıyma (tercihen yağlı kıyma lezzet verir)
  • 1 adet büyük boy kuru soğan (yemeklik çok ince doğranmış veya rendelenmiş; rendelediyseniz suyunu hafif sıkın)
  • 2-3 diş sarımsak (ezilmiş veya ince kıyılmış)
  • 1 tatlı kaşığı biber salçası
  • (İsteğe bağlı) 1 tatlı kaşığı domates salçası
  • 1 çay bardağı (yaklaşık 100 ml) zeytinyağı veya sıvı yağ (harcın içine eklenecek)
  • 1.5 çay kaşığı tuz (damak tadınıza göre)
  • 1 çay kaşığı karabiber
  • 1 tatlı kaşığı pul biber
  • 1 tatlı kaşığı kimyon (kıyma ve dolmaya çok yakışır)
  • (Çok yakışır!) 1 tatlı kaşığı kuru nane
  • Yarım demet taze maydanoz (ayıklanmış, ince kıyılmış)
  • (İsteğe bağlı) Yarım demet taze dereotu (ayıklanmış, ince kıyılmış)
  • (Harca nem katmak için) Yarım su bardağı sıcak su (isteğe bağlı)

• Pişirme Sırası için:

  • Yeterince sıcak su veya tercihen sıcak et suyu/sebze suyu (dolmaların yarısını veya üzerini hafifçe geçecek kadar)
  • 1-2 yemek kaşığı zeytinyağı (pişirme suyuna eklenir)
  • Yarım çay kaşığı tuz (pişirme suyu için, harcın tuzluluğunu dikkate alarak)
  • (İsteğe bağlı, ekşilik için) 2-3 dilim limon veya 1 yemek kaşığı nar ekşisi
  • Sarma için kürdan (dolmaları tutturmak için)

• Servis için:

  • Yanında sade yoğurt veya sarımsaklı yoğurt
  • (Çok yakışır!) Limon dilimleri
  • (İsteğe bağlı) Üzeri için tereyağında yakılmış pul biber veya nane

Yapılışı:

• Dolmalık Malzemeyi Hazırlama:

  1. Eğer bağırsak (bumbar) kullanacaksanız: Kasabınızdan temizlenmiş olarak alın. Üzerindeki yağları, zarları ve varsa dışkı kalıntılarını çok iyi temizleyin. İçini dışına çevirip tuz ve limon veya sirke ile ovun. Bol su altında içini ve dışını akıtarak çok iyi yıkayın. Defalarca yıkamak ve kokusunu gidermek önemlidir.
  2. Eğer büyük boy bamya kullanacaksanız: Bamyaları yıkayın, sap kısımlarını kesin. Ortadan ikiye veya üçe kesin (boyuna veya enine). Bir oyacak veya küçük bir kaşık yardımıyla iç çekirdekli kısımlarını dikkatlice çıkarın ve içini dolma için hazırlayın.

• İç Harcın Hazırlanması (Çiğ Pirinçli):

  3. Geniş bir karıştırma kabına yıkanmış, suyu süzülmüş çiğ pirinci alın.
  4. Üzerine kıymayı, çok ince doğradığınız soğanları (rendelemişseniz suyunu sıkın), ezilmiş sarımsakları, salçaları (biber ve isteğe bağlı domates), pul biberi, karabiberi, kimyonu, kuru naneyi ve tuzu ekleyin.
  5. İnce kıyılmış maydanozu (ve isteğe bağlı dereotunu) ekleyin. Zeytinyağının tamamını (1 çay bardağı) da bu harcın içine ekleyin.
  6. (İsteğe bağlı) Harcın çok kuru olduğunu düşünüyorsanız, birkaç yemek kaşığı sıcak su ekleyebilirsiniz.
  7. Tüm iç harç malzemesini elinizle veya bir kaşıkla iyice yoğurun veya karıştırın, malzemelerin homojen bir şekilde dağıldığından emin olun. Harcınız hazır.

• Bumbar Dolmasının Doldurulması:

  8. Hazırladığınız iç harcı, dolmalık malzemelerin içine (bağırsak veya bamya) doldurun. Bağırsak kullanıyorsanız, bir huni veya özel bir aparat yardımıyla doldurmak kolaylık sağlar.
  9. Dolmaları çok fazla sıkıştırmadan doldurun. Pirinç pişerken şişeceği için içinde yaklaşık 1.5-2 cm boşluk bırakın.
  10. Doldurduğunuz bumbar dolmalarının (eğer bağırsaksa) uçlarını bir iple bağlayın veya kürdanla kapatın. Bamya gibi sebzelerse harcın içinden çıkmaması için gerekirse kürdanla tutturun.

• Pişirme:

  11. Geniş ve tercihen kalın tabanlı bir tencerenin dibine birkaç tane yırtık yaprak veya bamya sapı dizebilirsiniz (dibinin tutmasını engellemek için). Hazırladığınız dolmaları tencereye, pişerken dağılmamaları için birbirine yakın ve sıkıca dizin. Üzerine varsa birkaç dilim limon yerleştirebilirsiniz.
  12. Dolmaların dağılmaması için üzerlerine ısıya dayanıklı düz bir tabak kapatın.
  13. Ayrı bir kapta sıcak suyu veya et suyunu hazırlayın. İçine 1-2 yemek kaşığı zeytinyağı, yarım çay kaşığı tuz ve isteğe bağlı olarak limon dilimi/suyu veya nar ekşisi gibi ekşilik veren malzemeleri ekleyip karıştırın. Bu sıcak pişirme suyunu dikkatlice tenceredeki dolmaların üzerine gezdirin. Suyun seviyesi dolmaların yarısını geçmeli, ancak üzerini tamamen örtmemelidir.
  14. Tencerenin kapağını kapatın. Kaynamaya başlayınca ateşi kısın ve bumbar dolmaları tamamen yumuşayana ve içindeki pirinç pişene kadar kısık ateşte yaklaşık 45-60 dakika pişirin. Pişme süresi dolmalık malzemenin cinsine, büyüklüğüne ve etin pişme derecesine göre değişebilir. Pişme sırasında suyu azalırsa azar azar sıcak su eklemesi yapabilirsiniz.

• Servis:

  15. Pişen Bumbar Dolması’nı ocaktan alın ve tencerede 5-10 dakika dinlendirin.
  16. Dolmaları sıcak veya ılık olarak servis tabaklarına alın.

Servis Önerisi:

Bumbar Dolması sıcak veya ılık servis edilir. Yanında sade yoğurt veya sarımsaklı yoğurt çok yakışır. Üzerine küçük bir tavada tereyağını eritip pul biber ve kuru nane yakarak hazırladığınız sostan gezdirerek servis yapabilirsiniz. Limon dilimleri de yanında sıkmak için sunulabilir.

Ek Bilgiler:

• Bumbar (Bağırsak) Kullanımı: Bağırsaklar çok iyi temizlenmeli ve kokusu giderilmelidir. Temizlik aşamasında tuz ve limon/sirke ile ovmak ve bol suyla yıkamak çok önemlidir.
• Bamya Kullanımı: Dolmalık büyük bamyaların içi oyulur. Bu bamyalar genellikle normal yemeklik bamyadan daha büyük ve etli olur.
• İç Harç: İç harçtaki pirinç çiğden pişer, bu yüzden dolmaları çok sıkı doldurmamak önemlidir. Yağlı kıyma ve zeytinyağı harca lezzet katar.

Afiyet Olsun!