Çıplak Dolma, özellikle Sivas ve çevre yörelerine özgü, geleneksel bir yöresel yemektir. Taze veya kuru dolmalık sebzelere sarılmayan, bunun yerine pirinçli ve kıymalı iç harcın elle küçük toplar veya yassı köfteler şeklinde hazırlanıp doğrudan tencerede salçalı suda pişirilmesiyle yapılır. Adını “çıplak” yani sarılmamış olmasından alır ve bazı yörelerde “Yalancı Dolma” olarak da bilinir. Pirinçli köftelerden oluşan, doyurucu bir sulu köfte veya yahnidir.
Malzemeler:
Çıplak Dolmalar için Harç:
2 su bardağı baldo veya Osmancık pirinç (yıkanmış, suyu süzülmüş; harçta çiğ kullanılacak)
300 gr orta yağlı dana veya karışık kıyma
1 adet büyük boy kuru soğan (yemeklik çok ince doğranmış veya rendelenmiş; rendelediyseniz acı suyunu hafif sıkın)
2-3 diş sarımsak (ezilmiş veya ince kıyılmış)
1 yemek kaşığı domates salçası
(İsteğe bağlı) Yarım yemek kaşığı biber salçası (harcın içine)
1 çay bardağı (yaklaşık 80-90 ml) zeytinyağı veya sıvı yağ (harcın tamamı için)
Yarım demet taze maydanoz (ayıklanmış, ince kıyılmış)
1.5 çay kaşığı tuz (harç için, damak tadınıza göre)
1 çay kaşığı karabiber (harç için)
1 tatlı kaşığı pul biber (isteğe bağlı, harcın içine)
(İsteğe bağlı) Yarımşar çay kaşığı kimyon, yenibahar veya 1 tatlı kaşığı kuru nane (harcın içine çok yakışır)
Pişirme Sırası ve Servis için:
Yeterince sıcak su veya tercihen sıcak et suyu/sebze suyu (çıplak dolmaların üzerini hafifçe örtecek kadar, yaklaşık 4-5 su bardağı)
(Pişirme suyuna eklenir) Yarım çay kaşığı tuz (pişirme suyu için, harcın tuzluluğunu dikkate alarak)
(İsteğe bağlı, pişirme suyuna ekşilik için) 2-3 dilim limon veya 1 yemek kaşığı nar ekşisi
Üzeri için tereyağında yakılmış pul biber sosu (1-2 yemek kaşığı tereyağı + 1 tatlı kaşığı pul biber + isteğe bağlı kuru nane)
Yapılışı:
İç Harcı Hazırlama (Çiğ Pirinçli):
Geniş bir karıştırma kabına kıymayı alın. Üzerine yıkanmış, süzülmüş çiğ pirinci, ince doğranmış veya suyu sıkılmış rendelenmiş soğanları, ezilmiş sarımsakları, domates salçasını (ve isteğe bağlı biber salçasını) ekleyin.
Tuz, karabiber, pul biber ve isteğe bağlı diğer baharatları (kimyon, kuru nane, yenibahar) ekleyin.
İnce kıyılmış maydanozu ekleyin. 1 çay bardağı zeytinyağının tamamını da bu harcın içine ekleyin. Yağ, harcın lezzetini ve kıvamını etkileyecektir.
Tüm harç malzemesini elinizle veya bir kaşıkla iyice yoğurun veya karıştırın, malzemelerin homojen bir şekilde dağıldığından emin olun. Harcınız hazır.
Çıplak Dolmaları Şekillendirme:
Hazırladığınız çiğ iç harçtan küçük ceviz büyüklüğünde veya biraz daha büyük parçalar koparın. Avuç içlerinizde yuvarlayarak veya hafifçe yassılaştırarak düzgün toplar veya yassı köfteler şeklinde hazırlayın. Bunlar “çıplak” dolmalardır, yani sarılmamıştır ve içi boş değildir, tamamen harçtan oluşur.
Pişirme:
Geniş ve tercihen kalın tabanlı bir tencerenin tabanına isteğe bağlı olarak birkaç dal maydanoz sapı veya domates dilimi dizebilirsiniz (dibinin tutmasını engellemek için). Hazırladığınız çıplak dolmaları tencereye, pişerken dağılmamaları için birbirine yakın dizin.
Dolmaların dağılmasını önlemek için üzerlerine ısıya dayanıklı düz bir tabak kapatabilirsiniz (isteğe bağlı ama önerilir).
Ayrı bir kapta sıcak suyu veya sıcak et suyunu/sebze suyunu hazırlayın. İçine pişirme suyu için ayrılan tuzu ve isteğe bağlı limon dilimi/suyu veya nar ekşisi gibi ekşilik veren malzemeleri ekleyip karıştırın. Bu sıcak pişirme suyunu dikkatlice tenceredeki dolmaların üzerine gezdirin. Suyun seviyesi dolmaların üzerini hafifçe örtecek kadar olmalıdır.
Tencerenin kapağını kapatın. Kaynamaya başlayınca ateşi kısın ve pirinçler tamamen şişip yumuşayana, kıyma pişene ve dolmalar dağılmadan pişene kadar yaklaşık 30-45 dakika pişirin. Pişme süresi dolmaların büyüklüğüne ve ocağın ısısına göre değişebilir. Pişme sırasında suyu azalırsa azar azar sıcak su eklemesi yapabilirsiniz.
Servis Hazırlığı ve Sunum:
Dolmalar pişerken isteğe bağlı sarımsaklı yoğurt sosunu ve tereyağlı pul biber sosunu hazırlayın (Yoğurt sosu için yoğurdu ezilmiş sarımsak ve tuz ile çırpın. Yağ sosu için tereyağını eritip pul biberi ve isteğe bağlı kuru naneyi yakın).
Pişen Çıplak Dolma’yı ocaktan alın ve tencerede 5-10 dakika dinlendirin.
Dolmaları sıcak olarak servis tabaklarına veya derin kaselere alın. Üzerine kendi pişirme suyundan biraz gezdirin.
Servis Önerisi:
Çıplak Dolma sıcak olarak servis edilir. Yanında sarımsaklı yoğurt ve üzerine gezdirilen tereyağlı pul biber sosu ile çok lezzetli olur (bu servis şekli çok yakışır ve yaygındır). Sade yoğurtla veya yoğurtsuz, sadece kendi suyuyla da tüketilebilir. Yanında taze ekmekle doyurucu bir ana öğündür.
Ek Bilgiler: Bazı yörelerde “Yalancı Dolma” olarak da bilinir. İç harcındaki pirinç pişerken şişer ve köftelerin dağılmasını önlemeye yardımcı olur.
İlk yorum yazan siz olun.