Taş Dolması Tarifi (Kıymalı Sebze Dolması)

Taş Dolması Tarifi (Kıymalı Sebze Dolması)

“Taş Dolması”, özellikle Anadolu’nun çeşitli yörelerinde (Gaziantep gibi) içi oyularak hazırlanan kabak, patlıcan, biber gibi sebzelerin, kıyma, pirinç ve bol baharatlı harçla doldurulup tencerede veya güveçte pişirilmesiyle yapılan geleneksel, doyurucu ve çok lezzetli bir ana yemektir. Adı, pişirme şeklinden veya sıkıca dizilmesinden geliyor olabilir. Sebzelerin oyulan iç kısımlarının bir kısmının harca eklenmesi, lezzetini ve nemini artıran önemli bir detaydır.

Malzemeler:

• Dolmalık Sebzeler:

  • 1 kg orta boy dolmalık kabak, patlıcan, dolmalık biber veya bunların karışımı (taze ve diri sebzeler seçin)

• İç Harcı için:

  • 250 gr orta yağlı dana veya karışık kıyma
  • 2 su bardağı baldo veya Osmancık pirinç (yıkanmış, suyu süzülmüş; iç harçta çiğ kullanılacak)
  • 2 adet orta boy kuru soğan (yemeklik çok ince doğranmış)
  • 3-4 diş sarımsak (rendelenmiş veya ince kıyılmış)
  • 1 yemek kaşığı domates salçası
  • (İsteğe bağlı) Yarım yemek kaşığı biber salçası (daha yoğun tat ve renk için)
  • 1 çay bardağı (yaklaşık 80-90 ml) zeytinyağı (tercihen sızma) veya sıvı yağ (iç harcın lezzeti ve pirinçlerin tane tane olması için)
  • 1 çay kaşığı tuz (iç harç için, damak tadınıza göre)
  • Yarım çay kaşığı karabiber (iç harç için)
  • 1 tatlı kaşığı pul biber (isteğe bağlı)
  • (Çok tavsiye edilir) 1 tatlı kaşığı kuru nane (dolma harcına çok yakışır) veya bir tutam kimyon/yenibahar/dolma baharı
  • Yarım demet taze maydanoz (ayıklanmış, ince kıyılmış)
  • (İsteğe bağlı) Bir tutam taze dereotu (ince kıyılmış, maydanoza ek olarak)
  • Oyulan kabak ve patlıcan içlerinden çıkan kısımların bir kısmı (yaklaşık 1 su bardağı kadar, ince kıyılmış)

• Pişirme Suyu için:

  • Yaklaşık 3 – 4 su bardağı sıcak su veya tercihen sıcak et suyu (dolmaların hizasına gelecek kadar)
  • 1-2 yemek kaşığı zeytinyağı veya sıvı yağ (pişirme suyuna eklenir)
  • Yarım çay kaşığı tuz (pişirme suyu için, dolmanın tuzluluğunu dengelemek için)
  • (İsteğe bağlı, ekşilik ve lezzet için) Yarım limonun suyu, 2-3 dilim limon veya 1 yemek kaşığı nar ekşisi

Yapılışı:

• Sebzelerin Hazırlanması:

  1. Dolmalık sebzeleri yıkayın. Kabak ve patlıcanların sap kısımlarını kesin. Sebzelerin içlerini dolma oyacağı veya küçük bir kaşık yardımıyla dikkatlice oyun. Sebzelerin kenarlarının çok ince kalmamasına dikkat edin (yaklaşık 0.5-1 cm kalınlığında duvarları kalmalı). Oyduğunuz kabak ve patlıcan içlerinin bir kısmını (yaklaşık 1 su bardağı kadarını) ince ince kıyıp iç harç için ayırın, kalanını başka yemeklerde kullanabilirsiniz. Dolmalık biber kullanıyorsanız, sap kısmından kapak gibi kesip çekirdeklerini temizleyin.

• İç Harç Hazırlığı:

  2. Geniş bir karıştırma kabına kıymayı alın. Üzerine yemeklik ince doğradığınız soğanları ve ince kıyılmış sarımsakları ekleyin.
  3. Salçaları (domates ve isteğe bağlı biber salçası), tuz, karabiber, pul biber ve diğer isteğe bağlı baharatları (kuru nane, kimyon vb.) ekleyin.
  4. Yıkanmış, süzülmüş çiğ pirinci, ince kıyılmış maydanozu (ve isteğe bağlı dereotunu), ayırdığınız ince kıyılmış sebze içlerini ve 1 çay bardağı zeytinyağını veya sıvı yağı da kaba ekleyin.
  5. Tüm iç harç malzemelerini elinizle iyice yoğurun veya bir kaşıkla karıştırın, malzemelerin homojen bir şekilde dağıldığından emin olun. İç harcınız hazır.

• Dolmaları Doldurma ve Tencereye Dizme:

  6. Hazırladığınız iç harcı, oyduğunuz sebzelerin içine doldurun. Dolmaları çok fazla sıkıştırmayın ve ağızlarına kadar doldurmayın; pirinçlerin pişerken şişmesi için sebzenin içinde yaklaşık 1-1.5 cm boşluk bırakın.
  7. Doldurduğunuz dolmaları geniş ve tercihen kalın tabanlı bir tencereye veya güvece, dik olarak veya yan yana sıkıca dizin. Bu, pişerken dağılmalarını önler ve pirinçlerin daha iyi pişmesini sağlar.

• Pişirme ve Servis:

  8. Dolmaların dağılmasını önlemek için üzerlerine ısıya dayanıklı düz bir tabak kapatın. Ayrı bir kapta sıcak suyu veya sıcak et suyunu hazırlayın. İçine 1-2 yemek kaşığı zeytinyağı, yarım çay kaşığı tuz ve isteğe bağlı olarak limon suyu/dilimleri veya nar ekşisi ekleyip karıştırın. Bu sıcak suyu dikkatlice tenceredeki dolmaların üzerine gezdirin. Suyun seviyesi dolmaların hizasına gelmeli veya bir parmak altında kalmalıdır.

  9. Tencerenin kapağını kapatın. Kaynamaya başlayınca ateşi en kısığa getirin ve sebzeler tamamen yumuşayana ve pirinçler şişip pişene kadar yaklaşık 45-60 dakika pişirin. Pişme süresi sebzelerin cinsine, büyüklüğüne ve ocağın ısısına göre değişebilir. Pişme sırasında suyunu kontrol edin, suyu azalır ve dibi tutmaya başlarsa azar azar sıcak su eklemesi yapabilirsiniz.

  10. Pişen dolmaları ocaktan alın. Tencerenin kapağını açmadan, kapağı kapalı şekilde 10-15 dakika demlendirin. Bu, yemeğin lezzetinin oturmasını ve pirincin kıvamının daha iyi olmasını sağlar.

  11. Taş Dolması’nı sıcak olarak servis yapın.

Servis Önerisi:

Taş Dolması sıcak olarak servis edilir. Yanında bol sarımsaklı veya sarımsaksız ev yapımı yoğurt harika eşlik eder. Limon dilimleri veya nar ekşisi ile de servis edilebilir. Oldukça doyurucu ve lezzetli bir ana yemektir.

Afiyet Olsun!